امروزه، تجربه کاربری یکی از کلیدیترین عوامل موفقیت یک وبسایت یا اپلیکیشن محسوب میشود. آیا تا به حال برایتان پیش آمده که از یک اپلیکیشن یا سایت به دلیل طراحی ضعیف یا عدم دسترسی آسان به امکانات آن، منصرف شوید؟ یا برعکس، به خاطر طراحی دلنشین و راحتی کاربری، علاقهمند به استفاده از آن شوید؟ پشت تمام این تجربههای مثبت یا منفی، طراحان UI (رابط کاربری) و UX (تجربه کاربری) قرار دارند.
طراح UI (User Interface) مسئولیت طراحی ظاهر بصری یک وبسایت یا اپلیکیشن را بر عهده دارد. هدف این نوع طراحی این است که زیبایی و کارآمدی را در کنار هم به کاربران ارائه دهد. از طرف دیگر، طراح UX (User Experience) وظیفه بهبود تجربه کاربری و تسهیل در استفاده از خدمات ارائه شده را دارد. طراح UX با تحلیل و درک نیازهای کاربران، اطمینان حاصل میکند که کاربر بدون هیچگونه سردرگمی و با رضایت کامل از وبسایت یا اپلیکیشن استفاده کند.
اما برای تبدیل شدن به یک طراح UI/UX حرفهای، نیازمند مسیری مشخص و برنامهریزی شده هستید. در این مقاله، با بررسی نقشهای UI/UX، ابزارهای کاربردی و مسیری قدم به قدم برای یادگیری و توسعه مهارتها آشنا خواهید شد. با ما در آژانس خلاقیت سبز سایت همراه باشید!
منظور از UI و UX چیست؟
UI (User Interface) چیست؟
UI مخفف “User Interface” است که به معنای رابط کاربری میباشد. رابط کاربری به هر چیزی اشاره دارد که کاربر در تعامل با یک محصول یا سیستم، به صورت بصری مشاهده میکند. به زبان سادهتر، UI همان ظاهر و المانهای بصری یک وبسایت، اپلیکیشن یا هر پلتفرم دیجیتال است.
در طراحی UI، موارد زیر اهمیت دارند:
- چیدمان و طراحی بصری: نحوه قرارگیری المانها (دکمهها، فرمها، تصاویر و…) به گونهای که به چشم کاربر زیبا و دلنشین بیاید.
- رنگبندی: انتخاب رنگها برای بخشهای مختلف که به ایجاد حس خاصی در کاربر کمک میکند.
- تایپوگرافی: نوع و اندازه فونتها و نحوه استفاده از آنها برای افزایش خوانایی و زیبایی بصری.
- آیکونها: طراحی و استفاده از آیکونهای مرتبط با محتوای مورد نظر.
- فضای خالی (White Space): ایجاد فضاهای خالی در بین المانها که به طراحی نظم و جلوه خاصی میدهد و به تمرکز کاربر کمک میکند.
به طور خلاصه، UI به همه چیزهایی گفته میشود که کاربر میبیند و با آن تعامل دارد. هدف از طراحی رابط کاربری این است که کاربر بدون هیچگونه سردرگمی و به سادهترین شکل ممکن بتواند به هدف خود برسد.
UX (User Experience) چیست؟
UX یا “User Experience” به معنای تجربه کاربری است. برخلاف UI که به ظاهر و زیبایی طراحی میپردازد، UX به احساسی که کاربر در طول استفاده از یک محصول یا خدمات تجربه میکند، مرتبط است.
در طراحی UX، تمرکز اصلی بر این است که چگونه میتوان تجربه کاربر را بهبود داد و او را از استفاده از محصول راضی نگه داشت. به عبارتی دیگر، UX به تمام مراحلی اشاره دارد که کاربر طی میکند تا به هدف خود برسد؛ از اولین برخورد با محصول تا استفاده نهایی.
عوامل مؤثر در UX شامل:
- تحقیق و بررسی نیازهای کاربر: طراحان UX به صورت مداوم نیازها و رفتار کاربران را مورد مطالعه قرار میدهند تا طراحیهای بهتری ارائه دهند.
- سادگی در استفاده (Usability): این که کاربر بتواند به راحتی و بدون نیاز به راهنما، از محصول استفاده کند و به خواستهاش برسد.
- تجربهی کلی و لذتبخش: ایجاد یک جریان روان و منطقی در طول مسیر استفاده از محصول، بدون اینکه کاربر احساس کند جایی گیر کرده یا مسیرش پیچیده شده است.
- تست و ارزیابی: انجام تستهای کاربری برای ارزیابی اینکه آیا تجربه کاربری بهبود یافته یا خیر.
نقشه راه تبدیل شدن به یک دیزاینر حرفه ای
مرحله ۱: یادگیری مفاهیم اولیه UI/UX
پیش از هر اقدامی، ضروری است تا مفاهیم پایه و تفاوتهای میان UI و UX را به خوبی درک کنید. این مفاهیم به شما کمک میکنند تا هر کدام از این دو حوزه را به درستی تشخیص داده و با جزئیات بیشتری به آنها بپردازید.
UI (رابط کاربری) چیست؟
- UI یا همان “User Interface” به معنای طراحی تمامی المانهای بصری و قابل مشاهدهای است که کاربر با آنها در تعامل است؛ از دکمهها و رنگها گرفته تا آیکونها و چیدمان صفحات. هدف طراح UI، ایجاد محیطی زیبا و کاربرپسند است که کاربر با دیدن آن جذب شده و بتواند به راحتی از آن استفاده کند. انتخاب رنگها، فونتها و طراحی گرافیکی در این حوزه نقش اساسی دارد.
UX (تجربه کاربری) چیست؟
- UX یا “User Experience” به تجربه کلی کاربر هنگام استفاده از وبسایت یا اپلیکیشن اشاره دارد. طراح UX به طور مداوم به دنبال راههایی برای بهبود تجربه کاربری است تا کاربر بدون مشکلات فنی و با کمترین پیچیدگی به هدف خود دست یابد. این کار نیازمند تحلیل رفتار کاربران، انجام تستهای کاربری و بهبود ساختار و جریان کاربری وبسایت یا اپلیکیشن است.
در ادامه بخوانید : چطور طراح سایت شوم؟
تفاوت UI و UX
حالا که با UI و UX آشنا شدیم، بیایید نگاهی به تفاوتهای کلیدی این دو بیندازیم:
- تمرکز:
- UI بیشتر به ظاهر و طراحی بصری میپردازد؛ یعنی المانهای ظاهری که کاربر میبیند و با آنها تعامل دارد.
- UX به تجربه و احساس کاربر در زمان استفاده از محصول مرتبط است. UX به این فکر میکند که چگونه میتوان فرآیند استفاده از محصول را برای کاربر ساده، لذتبخش و مؤثر کرد.
- هدف:
- هدف از UI این است که طراحی زیبا و کاربرپسندی ایجاد شود که از نظر بصری جذاب باشد.
- هدف UX این است که مسیر و تجربه کاربری را تا حد ممکن ساده، مؤثر و کارآمد کند.
- تمرکز بر جزئیات:
- در UI، طراحان به رنگها، آیکونها، فونتها و تصاویر توجه میکنند تا طراحی جذاب باشد.
- در UX، طراحان به تحلیل نیازهای کاربر، انجام تستهای کاربری، و بهینهسازی جریان کار میپردازند تا کاربر بدون مشکل و با رضایت از محصول استفاده کند.
- رابطه میان UI و UX:
- UI و UX مکمل یکدیگرند. در واقع، یک طراحی زیبا (UI) بدون تجربه کاربری خوب (UX) ناقص است، و برعکس. اگر یک وبسایت از نظر ظاهری زیبا باشد ولی کاربر نتواند به راحتی از آن استفاده کند، آن وبسایت موفق نخواهد بود. همانطور که اگر تجربه کاربری یک اپلیکیشن عالی باشد ولی طراحی ظاهری جذابی نداشته باشد، کاربر چندان جذب آن نمیشود.
مثالهای عملی برای درک بهتر تفاوت UI و UX
- اپلیکیشن بانکی:
- UI: اگر رنگبندی و دکمههای این اپلیکیشن زیبا و مرتب باشد، این مربوط به UI است.
- UX: اگر کاربر بدون هیچ مشکلی و در چند مرحله بتواند انتقال وجه انجام دهد، این نشاندهنده UX خوب است.
- وبسایت فروشگاهی:
- UI: اگر طراحی صفحه محصول و تصاویر زیبا و جذاب باشد، این مربوط به UI است.
- UX: اگر مراحل خرید ساده و بدون پیچیدگی باشد و کاربر بتواند به راحتی محصولات مورد نظرش را پیدا و خریداری کند، این نشاندهنده UX خوب است.
چرا هر دو مهم هستند؟
برای داشتن یک محصول موفق، شما به هر دو بخش UI و UX نیاز دارید. UI زیبا باعث میشود که کاربر در نگاه اول جذب شود، ولی UX خوب باعث میشود که کاربر بماند و دوباره از محصول استفاده کند. اگر یکی از این دو بخش ضعیف عمل کند، محصول شما به خوبی عمل نخواهد کرد.
به عبارت دیگر، UI به ظاهر یک ماشین شیک و زیبا شباهت دارد، در حالی که UX به عملکرد و کیفیت سواری آن ماشین مرتبط است. ماشین ممکن است زیبا به نظر برسد (UI عالی باشد)، ولی اگر عملکرد و تجربه سواری بدی داشته باشد (UX ضعیف باشد)، افراد علاقهای به استفاده از آن نخواهند داشت.
مرحله ۲: یادگیری ابزارهای UI/UX
در هر حرفهای، ابزارهای مناسب نقش اساسی در موفقیت دارند. طراحان UI/UX از نرمافزارهای مختلفی برای طراحی، تست و بهبود طرحهای خود استفاده میکنند. برخی از مهمترین ابزارهایی که هر طراح UI/UX باید با آنها آشنا باشد شامل موارد زیر است:
ابزارهای طراحی UI:
- Sketch: نرمافزاری قدرتمند برای طراحی رابطهای کاربری، مخصوص کاربران مک. این ابزار به دلیل محیط کاربری ساده و امکانات پیشرفته، میان طراحان بسیار محبوب است.
- Figma: فیگما یکی از محبوبترین ابزارهای طراحی تحت وب که امکان کار گروهی و همکاری همزمان روی پروژهها را به صورت آنلاین فراهم میکند.
- Adobe XD: یکی دیگر از ابزارهای برجسته طراحی رابط کاربری که به واسطه پشتیبانی از محصولات ادوبی و قابلیتهای طراحی پروتوتایپ، شهرت زیادی دارد.
ابزارهای طراحی UX:
- Balsamiq: یک ابزار ساده و سریع برای طراحی وایرفریم و نمونههای اولیه که به کاربران امکان میدهد تا طرحهای اولیه سادهای ایجاد کنند.
- InVision: نرمافزاری قدرتمند برای ایجاد پروتوتایپهای تعاملی و تست تجربه کاربری. این ابزار به طراحان کمک میکند تا تعاملات کاربر با اپلیکیشن یا وبسایت را شبیهسازی کنند.
- Axure RP: ابزاری حرفهای برای طراحی پروتوتایپهای پیچیده و انجام تستهای کاربری که به ویژه برای پروژههای بزرگ و با جزئیات زیاد کاربرد دارد.
مرحله ۳: یادگیری اصول طراحی
یکی از کلیدیترین مراحل برای تبدیل شدن به یک طراح حرفهای UI/UX، تسلط بر اصول طراحی است. این اصول به شما کمک میکنند تا طرحهایی را ایجاد کنید که نه تنها زیبا به نظر برسند، بلکه تجربه کاربری بینقصی را فراهم کنند.
۱. اصول رنگشناسی:
- تئوری رنگ: درک صحیح از رنگها و تأثیر آنها بر احساسات و تصمیمات کاربران بسیار حیاتی است. طراحان باید بدانند که هر رنگ چه حسی را به کاربر القا میکند و چطور میتوانند از ترکیب رنگهای مناسب برای ایجاد تجربهای مطلوب استفاده کنند.
- ترکیب رنگها: استفاده درست از پالتهای رنگی و ترکیب مناسب آنها در طراحی، باعث جذابیت بیشتر و افزایش دسترسی کاربران به اطلاعات میشود.
۲. تایپوگرافی:
- انتخاب فونت مناسب: طراحان UI باید دقت کنند که انتخاب فونت مناسب تأثیر زیادی بر خوانایی و جذابیت طرح دارد. همچنین، هماهنگی بین اندازه و نوع فونتها باید به گونهای باشد که محتوا به راحتی خوانده شود.
- اندازهها و فاصلهها: فاصلههای مناسب بین عناصر و استفاده از اندازههای متناسب در متنها و المانهای بصری به ایجاد توازن و نظم در طراحی کمک میکند.
۳. توازن و هماهنگی بصری:
- در یک طراحی خوب، باید میان عناصر مختلف صفحه (مانند متن، تصاویر، دکمهها و آیکونها) هماهنگی وجود داشته باشد. این کار باعث میشود که کاربر به راحتی با طراحی ارتباط برقرار کند و احساس سردرگمی نکند.
مرحله ۴: یادگیری طراحی وایرفریم و پروتوتایپ
یکی از بخشهای حیاتی در طراحی UI/UX، ایجاد وایرفریمها و پروتوتایپهاست. این ابزارها به طراحان کمک میکنند تا قبل از پیادهسازی نهایی، ایدههای خود را به صورت بصری آزمایش کنند.
وایرفریم چیست؟
- وایرفریم نسخهای ساده و اولیه از طرح نهایی است که ساختار و چینش عناصر اصلی را بدون جزئیات ظاهری نشان میدهد. هدف از وایرفریم، ارائه تصویری کلی از طراحی بدون ورود به جزئیات گرافیکی است.
پروتوتایپ چیست؟
- پروتوتایپ نسخهای تعاملی از طراحی است که به کاربران این امکان را میدهد تا با طرح کار کنند و تجربه کاربری آن را بسنجند. در پروتوتایپ، جزئیات بیشتری از طرح نهایی وجود دارد و به نوعی نسخهای نزدیک به واقعیت از پروژه است.
مرحله ۵: مطالعه و انجام تستهای کاربری
یکی از مراحل مهم در طراحی UX، انجام تستهای کاربری برای ارزیابی عملکرد طرح است. طراحان UX باید با استفاده از تکنیکهای مختلف، تجربه کاربری را بهبود بخشند.
روشهای تست کاربری:
- تست A/B: در این روش، دو نسخه متفاوت از طراحی به کاربران ارائه میشود و رفتار آنها با هر نسخه بررسی میشود. این تست به شما کمک میکند تا بهترین نسخه از طرح خود را انتخاب کنید.
- مصاحبه کاربری: با صحبت مستقیم با کاربران و دریافت بازخوردهای آنها، میتوانید نقاط ضعف و قوت طرح خود را شناسایی کنید.
مرحله ۶: یادگیری کدنویسی پایه (اختیاری)
اگرچه یادگیری کدنویسی برای طراحان UI/UX ضروری نیست، اما دانستن اصول پایهای HTML، CSS و JavaScript میتواند به شما در درک بهتر فرآیند توسعه و همکاری مؤثرتر با تیمهای توسعهدهنده کمک کند.
مرحله ۷: تمرین و انجام پروژههای واقعی
یادگیری طراحی UI/UX بدون تمرین و انجام پروژههای واقعی ممکن نیست. برای تقویت مهارتهای خود، باید روی پروژههای مختلف کار کنید و با چالشهای واقعی مواجه شوید. از پروژههای کوچک شروع کنید و به تدریج به سمت پروژههای بزرگتر حرکت کنید.
ده مورد از برترین زبان های برنامه نویسی اپلیکیشن موبایل
مرحله ۸: ساخت پورتفولیو
ساخت یک پورتفولیو حرفهای برای طراحان UI/UX یکی از مراحل اساسی برای ورود به بازار کار و جلب توجه کارفرمایان است. پورتفولیو به شما این امکان را میدهد که نمونه کارهای خود را به نمایش بگذارید و تواناییها و خلاقیت خود را نشان دهید. در ادامه به نکات کلیدی در ساخت یک پورتفولیو مؤثر و سایتهای مناسب برای نمایش کارهای خود میپردازیم.
۱. اهمیت پورتفولیو در طراحی UI/UX
پورتفولیو نه تنها نشاندهنده تواناییهای طراحی شماست، بلکه به عنوان یک ابزار بازاریابی شخصی عمل میکند. کارفرمایان معمولاً با بررسی پورتفولیو شما، تصمیم میگیرند که آیا شما مناسب تیمشان هستید یا نه. بنابراین، یک پورتفولیو خوب میتواند شانس شما را برای به دست آوردن پروژهها و شغلهای بهتر افزایش دهد.
۲. نکات کلیدی برای ساخت پورتفولیو
- تنوع پروژهها: سعی کنید پروژههای متنوعی را شامل کنید که نشاندهنده مهارتهای مختلف شما باشد. این پروژهها میتوانند شامل طراحی وبسایت، اپلیکیشن موبایل، و پروژههای شخصی باشند.
- توضیحات جامع: هر پروژه را با توضیحات مفصل ارائه دهید. شامل روند کار، چالشها، راهحلها و نتایج نهایی باشید. این کمک میکند تا بیننده بفهمد شما چگونه فکر میکنید و چه فرآیندهایی را طی کردهاید.
- طراحی بصری جذاب: از طراحی بصری جذاب برای پورتفولیوی خود استفاده کنید. این شامل انتخاب رنگها، نوع فونتها، و چیدمان مناسب است. پورتفولیوی شما باید منعکسکننده مهارتهای طراحی شما باشد.
- تجربه کاربری: از اصول UX در طراحی پورتفولیوی خود استفاده کنید. به طوری که بازدیدکنندگان به راحتی بتوانند پروژهها را مشاهده و مرور کنند.
- بهروز بودن: پورتفولیوی خود را به طور منظم بهروز کنید و پروژههای جدید را اضافه کنید. این نشان میدهد که شما در حال یادگیری و پیشرفت هستید.
۳. سایتهای مناسب برای نمایش پورتفولیو
در دنیای دیجیتال امروز، پورتفولیوی آنلاین یکی از بهترین روشها برای نمایش کارهای شماست. در زیر چند سایت محبوب برای ساخت و نمایش پورتفولیوی طراحی UI/UX معرفی میشود:
- Behance: یکی از محبوبترین پلتفرمها برای طراحان است که امکان نمایش کارهای خود را به صورت بصری فراهم میکند. شما میتوانید پروژههای خود را با توضیحات و تصاویر به نمایش بگذارید.
- Dribbble: دریبل یک شبکه اجتماعی بسیار معتبر جهانی برای طراحان است که میتوانید نمونه کارهای خود را به اشتراک بگذارید و با دیگر طراحان در ارتباط باشید. این پلتفرم بیشتر بر طراحی بصری تمرکز دارد.
- Adobe Portfolio: ابزاری از Adobe است که به شما این امکان را میدهد تا یک وبسایت شخصی برای نمایش کارهای خود بسازید. این سرویس به راحتی با دیگر محصولات Adobe یکپارچه میشود.
- Cargo: یک پلتفرم طراحی وبسایت است که به شما اجازه میدهد پورتفولیوی خود را با طراحیهای خاص و سفارشی ایجاد کنید.
-
WordPress: اگر به دنبال ایجاد یک وبسایت کامل و قابل تنظیم برای پورتفولیوی خود هستید، WordPress یک گزینه عالی است. با استفاده از تمها و افزونههای مختلف، میتوانید وبسایت خود را به دلخواه طراحی کنید.
چطور میتوانم به عنوان یک طراح UI/UX درآمد کسب کنم؟
به عنوان یک طراح UI/UX، راههای متعددی برای کسب درآمد وجود دارد. این حوزه به دلیل تقاضای بالا و نیاز روزافزون شرکتها به طراحیهای کاربرپسند، میتواند فرصتهای شغلی خوبی را فراهم کند. در ادامه به بررسی روشهای مختلف درآمدزایی در این حرفه میپردازیم:
۱. استخدام در شرکتها و استارتاپها
یکی از رایجترین و مطمئنترین راهها برای کسب درآمد به عنوان طراح UI/UX، استخدام در شرکتها و استارتاپها است. با پیوستن به تیمهای طراحی، شما میتوانید از حقوق ثابت و مزایای شغلی برخوردار شوید. این روش همچنین به شما این امکان را میدهد که با دیگر طراحان و متخصصان همکاری کنید و از تجربیات آنها بهرهمند شوید.
در مجله سبز سایت بخوانید :۲۰ ایده راه اندازی کسب و کار اینترنتی پولساز با کمترین سرمایه
۲. فریلنسینگ
اگر تمایل به کار مستقل دارید، فریلنسری گزینه مناسبی است. با ثبتنام در پلتفرمهایی مانند Upwork، Freelancer و Fiverr، میتوانید پروژههای طراحی را بر اساس مهارتها و علاقههای خود انتخاب کنید. فریلنسینگ به شما این امکان را میدهد که به صورت انعطافپذیر کار کنید و با مشتریان مختلف در ارتباط باشید.
۳. مشاوره و خدمات تخصصی
با کسب تجربه و اعتبار در زمینه طراحی UI/UX، میتوانید به عنوان مشاور فعالیت کنید. بسیاری از شرکتها به دنبال مشاوره از متخصصان برای بهبود تجربه کاربری و طراحی محصولات خود هستند. این نوع کار میتواند به شما این امکان را بدهد که با پروژههای چالشبرانگیز و متنوعی روبرو شوید.
۴. تدریس و آموزش
اگر به اشتراکگذاری دانش و تجربیات خود علاقهمند هستید، میتوانید دورههای آموزشی در زمینه طراحی UI/UX برگزار کنید. این دورهها میتوانند به صورت آنلاین یا حضوری برگزار شوند. تدریس نه تنها میتواند به شما درآمد برساند، بلکه به تقویت مهارتهای خودتان نیز کمک میکند.
۵. فروش قالبها و ابزارهای طراحی
با ایجاد و فروش قالبهای UI یا ابزارهای طراحی، میتوانید به درآمد غیرفعال دست یابید. پلتفرمهایی مانند ThemeForest و Creative Market مکانهای مناسبی برای فروش آثار شما هستند. این کار به شما این امکان را میدهد که از خلاقیت خود درآمدزایی کنید.
۶. مشارکت در پروژههای Open Source
با همکاری در پروژههای متن باز، میتوانید تجربه کسب کنید و نمونه کارهای خود را بهبود دهید. هرچند این فعالیت ممکن است درآمدزایی مستقیم نداشته باشد، اما به افزایش اعتبار شما و جذب پروژههای بعدی کمک میکند.
میانگین درآمد طراحان UI/UX در ایران
در حال حاضر، درآمد طراحان UI/UX در ایران بسته به میزان تجربه، تخصص و شرکتی که در آن مشغول به کار هستند، متغیر است. میانگین حقوق طراحان UI/UX مبتدی در ایران حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان است، اما با افزایش تجربه و تخصص، این درآمد میتواند به ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان یا بیشتر نیز برسد.
سخن پایانی
کسب درآمد به عنوان یک طراح UI/UX نیازمند تلاش، خلاقیت و پیگیری مداوم است. هر راهی که برای کسب درآمد انتخاب کنید. از استخدام در شرکتها و فریلنسینگ گرفته تا تدریس و مشاوره به شما این امکان را میدهد که مهارتهای خود را به نمایش بگذارید و به رشد حرفهایتان کمک کنید.
فراموش نکنید که یادگیری همواره ادامه دارد. با پیگیری روندهای جدید و بهروز نگهداشتن پورتفولیوی خود، میتوانید در این بازار رقابتی به یک طراح برجسته تبدیل شوید. با اعتماد به نفس به جلو بروید و از فرصتهایی که در این حوزه پیشرو دارید، بهرهبرداری کنید. آیندهای درخشان و پر از موفقیت در انتظار شماست!